ΟΙ ΣΤΑΒΛΟΙ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ
Ένα χωριό έκπληξη, κρυμμένο μέσα στα έλατα και «σκαρφαλωμένο» στα 1.230 μ. υψόμετρο. Οι Στάβλοι, το ψηλότερο χωριό της Ευρυτανίας, xκτισμένο στο όρος Οξυά, αποτελεί έναν από τους ορεινότερους οικισμούς στην Ελλάδα. Βρίσκεται περίπου 42 χιλιόμετρα μακριά από το Καρπενήσι, ενώ σε απόσταση 10 χιλιομέτρων και 13 χιλιομέτρων αντίστοιχα βρίσκονται τα γειτονικά χωριά Δομνίστα & Κρίκελλο.
To χωριό φαίνεται να κατοικείται από τα αρχαία χρόνια, καθώς έχουν βρεθεί κτερίσματα, κιονόκρανα, τάφοι & μυκηναϊκά τείχη που μαρτυρούν την ύπαρξη πολιτισμού στην περιοχή. Σύμφωνα με την παράδοση και αρχαιολογικά ευρήματα, πήρε το όνομά του από το μυθικό βασιλιά Εύρυτο, εγγονό του θεού Απόλλωνα, ο οποίος έδωσε και το όνομά του στην Ευρυτανία, καθώς εικάζεται ότι στην περιοχή βρίσκονταν τα ανάκτορα και οι στάβλοι του.
Μία άλλη ερμηνεία για την ονομασία του προέρχεται από την παράδοση ότι η βασίλισσα Ντόμνα των Φράγκων Ιπποτών, είχε τους στάβλους της στην περιοχή.
Σημαντική ήταν η παρουσία του χωριού στην Επανάσταση του 1821, αλλά και στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο με τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Αγώνα και τις αντιστασιακές οργανώσεις. Μάλιστα, η μάχη κατά των Ιταλών στη θέση «Κουφόβρυση», μόλις 2 χιλιόμετρα έξω από το χωριό, αποτελεί μια από τις δύο πρώτες μάχες σε ολόκληρη την κατεχόμενη Ευρώπη.
Για το χωριό των Στάβλων, η διαδρομή είναι μοναδική γεμάτη με αιωνόβια έλατα, πολλά είδη βοτάνων, σπάνια είδη πουλιών και πηγές με κρυστάλλινα νερά. Την ομορφιά του τοπίου ολοκληρώνουν τα γάργαρα νερά του Κρικελλοπόταμου. Από τους Στάβλους περνάει και το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4, ένα διεθνές μονοπάτι που διασχίζει ευρωπαϊκές χώρες και μέρος του αποτελούν η Ελλάδα & η Κύπρος.
Το γραφικό αυτό χωριό έχει 4 εκκλησίες που χρονολογούνται μέχρι από το 1.870 και έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην ιστορία του χωριού. Πρόκειται για την Αγία Παρασκευή, Άγιο Νικόλαο, Άγιο Χαράλαμπο. Διασχίζοντας ένα μικρό μονοπάτι μέσα στα έλατα, φτάνει κανείς στο ξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου, από τον προαύλιο χώρο του οποίου αγναντεύει όλο το χωριό. Ένα απέραντο πράσινο «χαλί» ξεδιπλώνεται μπροστά και γύρω του μέσα σε μια ατμόσφαιρα που τον γαληνεύει.
Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τον καφέ ή το τσίπουρό του, στη μεγάλη πλακόστρωτη πλατεία που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού, αλλά και να παρακολουθήσει ή και να παίξει δηλωτή, «το εθνικό άθλημα του χωριού», όπως λέγεται στους Στάβλους. Τα αιωνόβια πλατάνια χαρίζουν απλόχερα τη σκιά τους και οι πέτρινες βρύσες το δροσερό γάργαρο νερό τους.
Το χωριό ανάλογα με την εποχή του χρόνου «ντύνεται» με όλα τα χρώματα της φυσικής «παλέτας». Από τις αποχρώσεις του πράσινου, στο καφέ, κι από εκεί στο λευκό του χιονιού, που με την εναλλαγή των εποχών σμίγουν το ένα με το άλλο και δημιουργούν εικόνες σαν πίνακα ζωγραφικής.
Οι Στάβλοι όμως είναι ξακουστοί και για τα πανηγύρια τους. Στις 26 Ιουλίου γιορτάζει η πολιούχος τους, η Αγία Παρασκευή και το βράδυ ακολουθεί χορός με ζωντανή μουσική και πλούσια παραδοσιακά εδέσματα, ενώ το πρώτο ή δεύτερο Σάββατο κάθε Αυγούστου διοργανώνεται ο λεγόμενος «Χορός της Νεολαίας». Όσοι παρευρίσκονται στο χωριό γίνονται μια οικογένεια και το γλέντι φτάνει μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Το ενδιαφέρον του επισκέπτη όμως κερδίζουν και οι αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνονται κάθε χρόνο για τους μικρούς αλλά και μεγάλους φίλους του χωριού.
Όποιον και να ρωτήσει κανείς που έχει επισκεφτεί τους Στάβλους, έχει τις καλύτερες αναμνήσεις και συμμερίζεται την ίδια αγάπη για το χωριό με κάποιον που κατάγεται και έχει σπίτι εκεί. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που άνθρωποι χωρίς καταγωγή από τους Στάβλους, επισκέφτηκαν, αγάπησαν και έχτισαν σπίτια στο χωριό, και ανεβαίνουν σ’ αυτά με την πρώτη ευκαιρία.
To χωριό φαίνεται να κατοικείται από τα αρχαία χρόνια, καθώς έχουν βρεθεί κτερίσματα, κιονόκρανα, τάφοι & μυκηναϊκά τείχη που μαρτυρούν την ύπαρξη πολιτισμού στην περιοχή. Σύμφωνα με την παράδοση και αρχαιολογικά ευρήματα, πήρε το όνομά του από το μυθικό βασιλιά Εύρυτο, εγγονό του θεού Απόλλωνα, ο οποίος έδωσε και το όνομά του στην Ευρυτανία, καθώς εικάζεται ότι στην περιοχή βρίσκονταν τα ανάκτορα και οι στάβλοι του.
Μία άλλη ερμηνεία για την ονομασία του προέρχεται από την παράδοση ότι η βασίλισσα Ντόμνα των Φράγκων Ιπποτών, είχε τους στάβλους της στην περιοχή.
Σημαντική ήταν η παρουσία του χωριού στην Επανάσταση του 1821, αλλά και στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο με τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Αγώνα και τις αντιστασιακές οργανώσεις. Μάλιστα, η μάχη κατά των Ιταλών στη θέση «Κουφόβρυση», μόλις 2 χιλιόμετρα έξω από το χωριό, αποτελεί μια από τις δύο πρώτες μάχες σε ολόκληρη την κατεχόμενη Ευρώπη.
Για το χωριό των Στάβλων, η διαδρομή είναι μοναδική γεμάτη με αιωνόβια έλατα, πολλά είδη βοτάνων, σπάνια είδη πουλιών και πηγές με κρυστάλλινα νερά. Την ομορφιά του τοπίου ολοκληρώνουν τα γάργαρα νερά του Κρικελλοπόταμου. Από τους Στάβλους περνάει και το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4, ένα διεθνές μονοπάτι που διασχίζει ευρωπαϊκές χώρες και μέρος του αποτελούν η Ελλάδα & η Κύπρος.
Το γραφικό αυτό χωριό έχει 4 εκκλησίες που χρονολογούνται μέχρι από το 1.870 και έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην ιστορία του χωριού. Πρόκειται για την Αγία Παρασκευή, Άγιο Νικόλαο, Άγιο Χαράλαμπο. Διασχίζοντας ένα μικρό μονοπάτι μέσα στα έλατα, φτάνει κανείς στο ξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου, από τον προαύλιο χώρο του οποίου αγναντεύει όλο το χωριό. Ένα απέραντο πράσινο «χαλί» ξεδιπλώνεται μπροστά και γύρω του μέσα σε μια ατμόσφαιρα που τον γαληνεύει.
Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τον καφέ ή το τσίπουρό του, στη μεγάλη πλακόστρωτη πλατεία που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού, αλλά και να παρακολουθήσει ή και να παίξει δηλωτή, «το εθνικό άθλημα του χωριού», όπως λέγεται στους Στάβλους. Τα αιωνόβια πλατάνια χαρίζουν απλόχερα τη σκιά τους και οι πέτρινες βρύσες το δροσερό γάργαρο νερό τους.
Το χωριό ανάλογα με την εποχή του χρόνου «ντύνεται» με όλα τα χρώματα της φυσικής «παλέτας». Από τις αποχρώσεις του πράσινου, στο καφέ, κι από εκεί στο λευκό του χιονιού, που με την εναλλαγή των εποχών σμίγουν το ένα με το άλλο και δημιουργούν εικόνες σαν πίνακα ζωγραφικής.
Οι Στάβλοι όμως είναι ξακουστοί και για τα πανηγύρια τους. Στις 26 Ιουλίου γιορτάζει η πολιούχος τους, η Αγία Παρασκευή και το βράδυ ακολουθεί χορός με ζωντανή μουσική και πλούσια παραδοσιακά εδέσματα, ενώ το πρώτο ή δεύτερο Σάββατο κάθε Αυγούστου διοργανώνεται ο λεγόμενος «Χορός της Νεολαίας». Όσοι παρευρίσκονται στο χωριό γίνονται μια οικογένεια και το γλέντι φτάνει μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Το ενδιαφέρον του επισκέπτη όμως κερδίζουν και οι αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνονται κάθε χρόνο για τους μικρούς αλλά και μεγάλους φίλους του χωριού.
Όποιον και να ρωτήσει κανείς που έχει επισκεφτεί τους Στάβλους, έχει τις καλύτερες αναμνήσεις και συμμερίζεται την ίδια αγάπη για το χωριό με κάποιον που κατάγεται και έχει σπίτι εκεί. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που άνθρωποι χωρίς καταγωγή από τους Στάβλους, επισκέφτηκαν, αγάπησαν και έχτισαν σπίτια στο χωριό, και ανεβαίνουν σ’ αυτά με την πρώτη ευκαιρία.
